Intoneren gitaar
Met een stemapparaat kun je de gitaar in de gelijkzwevende stemming stemmen. Je krijgt dan het compromis waardoor alle akkoorden zuiver (genoeg) klinken (zie vorige pagina).
Als akkoorden dan toch nog duidelijk vals klinken, dan is de afstelling niet goed, of het is gewoon een slechte gitaar. Bij een elektrische gitaar kun je meestal de snaarhoogte (de "actie") en de snaarlengte afstellen. Dat is een klusje wat je makkelijk zelf kunt doen.
Stel de hoogte zo laag mogelijk af, maar wel zo dat geen enkele snaar aanloopt (tegen een fret aan trilt). Als de snaren dan te hoog komen te staan, dan moet je de hals (laten) nakijken (recht stellen en/of fretten vlakken).
Of de lengte goed is kun je horen door een snaar met je vinger boven de 12e fret te dempen en de flageolettoon aan te slaan (zie vorige pagina). Vervolgens druk je de snaar in het 12 vakje in en sla je die toon aan. Dat moet dan de zelfde toon zijn als die flageolettoon (het octaaf).
Als een snaar ingedrukt in het 12e vakje hoger klinkt dan de flageolettoon, dan moet je de snaarlengte langer maken. Als een snaar dan lager klinkt dan de flageolettoon, dan moet je de snaarlengte korter maken. Dit moet je per snaar afstellen.
Dat afstellen heet het "intoneren" van een gitaar. Hoe hoger je akkoorden of tonen op de hals speelt hoe valser ze worden als de gitaar niet goed geïntoneerd is.
Een akoestische gitaar (klassiek of country) heeft vaak geen afstel-mogelijkheden. Als je zo'n gitaar koopt, let er dan op dat alle snaren goed intoneren. Als dat niet zo is, niet kopen! Als je een nieuwe akoestische gitaar via internet koopt, meteen terugsturen! als de intonatie van een snaar niet goed is.
De meeste gitaren worden machinaal in serie gemaakt, maar toch kan de intonatie per exemplaar verschillen, ook soms bij een duurdere akoestische gitaar. Als je een bepaalde gitaar graag wilt hebben en de intonatie is niet goed, dan kan het dus zijn dat een ander exemplaar misschien wel goed is. Bij een grotere muziekwinkel heeft men soms meerdere exemplaren van een zelfde gitaar op voorraad. Daar kun je het dus goed uitproberen.
De top-kam (op de hals) en de brug-kam van een akoestische gitaar bepalen de snaarhoogte (de actie). Dat is bij een akoestische gitaar niet af te stellen. Als je de snaren lager wilt hebben (als je wilt dat de gitaar lichter speelt) dan moet je de top-kam invijlen en/of de brug-kam lager vijlen. Als je te veel vijlt gaan de snaren aanlopen. Laat de muziekwinkel dit werk uitvoeren voordat je de gitaar koopt (bij het goedkoopste instapmodelletje gaat men dit natuurlijk niet doen, maar bij een iets duurdere gitaar kun je dit best afdwingen). Bij een 2e hands gitaar kun je zelf aan de slag en als je het verprutst kun je nieuwe kammetjes kopen en opnieuw beginnen.
Als je de top-kam te diep inzaagt of vijlt, is er nog het trucje met "baking-soda" (bak poeder) en secondelijm. Plak alles rondom het kammetje af. Vul het te diepe gleufje met een klein beetje "baking soda" en laat er een druppeltje secondelijm op vallen. Na een kwartiertje is het een keiharde substantie geworden die je opnieuw kunt bewerken. Ik heb dat bij de top-kam van mijn akoestische gitaar gedaan die de vorige eigenaar verprutst had en dat is prima gelukt.
Regelmatig nieuwe snaren opzetten is ook zeker aan te bevelen voor de zuiverheid. Oude (vervuilde of aangetaste) snaren zijn niet goed te stemmen en te intoneren. De vervuiling verstoort de golfbewegingen. Zie vorige pagina "Stemming en zuiverheid". Meer over gitaarsnaren op de volgende pagina "Gitaar snaren".
Dan nog iets over ongewenste trillingen:
Soms resoneert er iets heel storend mee op een bepaalde frequentie. Als dat niet aan de afstelling van de snaren ligt, dan zit er iets los. Ik heb dat al div. keren verholpen bij akoestische gitaren waar een stemapparaat ingebouwd is. De batterij wordt meestal op de contactjes (2 veertjes) aangedrukt door het dekseltje. De veertjes worden na verloop van tijd lam en het dekseltje gaat dan een beetje los zitten en meetrillen. Door een klein stukje rubber (tochtstrip) aan de binnenkant van het dekseltje te plakken is dit euvel verholpen. Er kan natuurlijk ook iets anders los zitten, maar bij een gitaar met een ingebouwd stemapparaat is dit het eerste waar ik naar kijk.